BPMN Bölüm 1 - Kulvarlar (Swimlanes)
BPMN’deki kulvarlar (Swimlanes) bir iş sürecinin katılımcılarını temsil eden dikdörtgen kutulardır. Havuz (Pool) ve Kulvar (Lane) elementlerinden oluşur. Pool bölümüne üst organizasyon birimi tanımlanırken Lane alanları bu birimin alt departmanlarını ifade edebilir.
Birbirinden ayrı Pool’lar aynı zamanda fiziksel olarak ayrı lokasyonları ifade edebilir. Yani bir iş sürecinde rol oynayan ve fiziksel olarak aynı çatı altında bulunmayan birimleri. Bunlar örneğin farklı şirketlerde bulunan departmanlar, tedarikçiler, müşteriler olabilir. Ya da aynı organizasyondaki yönetim birimleri de… BPMN notasyonunda ayrı pool’lar üzerinden sürdürülen iş akışlarında düz çizgili sequence flow (Akış Nesnelerinde inceleyeceğiz) oku yerine kesik çizgili message flow oku kullanılır. Bu sayede iş akışının diğer pool’a mesajlar aracılığıyla devredildiği çıkarımında bulunulabilir.
Aynı zamanda bir iş sürecinde akış üzerinde işin başka bir departmana devredilmesi durumunda bazen o departmanda o iş sürecinin nasıl işletildiği veya işletileceği bilgimiz dahilinde değildir, bu yüzden işlerin bir şekilde halledilip iş akışının bu mesajlar doğrultusunda devam ettirilmesini bildiren mesaj oklarıyla akış devam ettirilmektedir.
Kulvarların Oryantasyonu
BPMN’de Swimlane yapısının oryantasyonu hakkında BPMN Specification Book’ta herhangi bir kural bulunmasa da, yatay olarak modellenen sürecin daha kolay okunabildiği otoritelerce kabul gördüğünden dikey BPMN modellerine pek rastlanmaz.
Pool ve Lane arasındaki ilişki
Swimlane’leri oluşturan Pool ve Lane nesneleri arasındaki ilişki aynı Orkestra Şefi ve Orkestra gibidir. Pool süreci organize eden, işleri atayan birimleri, karar mercilerini temsil eder. Bu yüzden orkestraya şeflik eden Pool nesnesidir. Orkestra da kendisine verilen notasyona göre iş akışını gerçekleştirir. Pool’ların kullanıldığı süreçlerde sürece orkestra şefliği edilmesi durumu söz konusu olduğundan bu süreçler “Orkestrasyon” olarak adlandırılır.
BPMN konusuna Bölüm 2'de akış elemanlarından bahsederek devam edeceğiz.
(güncelleniyor…)
